Nowe mandaty – główne przyczyny wypadków drogowych

Według oficjalnych statystyk policji w 2021 roku zgłoszono 22816 wypadków drogowych. To stanowi spadek o 3,1% w porównaniu z 2020 i o 24,7% w stosunku do 2019 roku. Kierujący pojazdami odpowiadali za 90,4% wypadków drogowych odnotowanych przez policję w 2021 roku. Zestawienie najczęstszych przyczyn wypadków prezentuje poniższa tabela.

Przyczyna wypadku

Liczba wypadków

Nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu

5566

Niedostosowanie prędkości do panujących warunków ruchu

5254

Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu

2606

Niezachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami

1607

Nieprawidłowe wyprzedzanie

1012

Nieprawidłowe skręcanie

665

Nieprawidłowe wymijanie

612

Zmęczenie, zaśnięcie za kierownicą

538

Nieprawidłowa zmiana pasa ruchu

523

Nieprawidłowe omijanie

360

Niedostosowanie się do sygnalizacji świetlnej

360

 

W 15066 wypadków (73,1% ) sprawcami byli kierowcy pojazdów osobowych. Kolejne 1977 (9,9%) spowodowali kierowcy samochodów ciężarowych. Aż 1221 wypadków (5,9%) było winą rowerzystów. Motocykliści spowodowali 870 wypadków (4,3%).

Analiza statystyk wypadków pod względem płci kierujących wykazała, że w 73,6% zdarzeń sprawcami byli mężczyźni. Kobiety były odpowiedzialne za 22,6% wszystkich wypadków. W 3,8% zdarzeń nie udało się ustalić winnego.

Nowe mandaty za prędkość w 2022 roku

Nadmierna prędkość jest główną przyczyną wypadków drogowych. Kierowcy notorycznie lekceważą przepisy dotyczące limitów szybkości. To wykroczenie znajduje się także na szczycie listy najczęściej karanych przewinień. W 2020 roku Policja wystawiła prawie 2 miliony mandatów właśnie za przekroczenie dozwolonej prędkości.

W 2021 roku sprawcami aż 38,2% wypadków spowodowanych przez niedostosowanie prędkości do warunków ruchu były osoby w wieku 18-24 lat. Młodzi kierowcy byli sprawcami 3653 wypadków, co stanowiło 17% wszystkich zdarzeń spowodowanych z winy kierujących.

Ze względu na częstotliwość łamania tego przepisu nowy taryfikator mandatów obowiązujący od 1 stycznia 2022 roku uwzględnia duży wzrost wysokości kar za to przewinienie. Najlepiej obrazuje to poniższa tabela.

 

Przekroczenie prędkości

Wysokość mandatu

Aktualna od 2022 roku

do końca 2021 roku

do 10 km/h

50 zł

50 zł

od 11 do 15 km/h

100 zł

50-100 zł

od 16 do 20 km/h

200 zł

50-100 zł

od 21 do 25 km/h

300 zł

100-200 zł

od 26 do 30 km/h

400 zł

100-200 zł

od 31 do 40 km/h

800 zł

200-300 zł

od 41 do 50 km/h

1 000 zł

300-400 zł

od 51 do 60 km/h

1 500 zł

400-500 zł

od 61 do 70 km/h

2 000 zł

400-500 zł

o ponad 70 km/h

2 500 zł

400-500 zł

 

Dodatkowo w chwili przekroczenia prędkości o więcej niż 50 km/h w obszarze zabudowanym kierowca automatycznie traci prawo jazdy na 3 miesiące.

Nowe mandaty za najczęstsze wykroczenia drogowe w 2022 roku

Obok kar za przekroczenie prędkości warto również przyjrzeć się bliżej wysokości mandatów za inne najczęściej popełniane wykroczenia. Poniższa tabela prezentuje maksymalną wysokość kar, jaką przewiduje nowy taryfikator 2022.

Rodzaj wykroczenia

Nowy taryfikator 2022

Wysokość mandatu

Liczba punktów karnych

Niekorzystanie z pasów bezpieczeństwa

100 zł

2 pkt

Jazda bez wymaganych świateł

200 zł

2 pkt

Nieprawidłowe wyprzedzanie

2 000 zł

10 pkt

Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu

500 zł

8 pkt

Nieprawidłowa zmiana pasa ruchu

200 zł

5 pkt

Nieustąpienie pierwszeństwa innemu pojazdowi

500 zł

6 pkt

Korzystanie z telefonu w czasie jazdy

300 zł

0 pkt

Niestosowanie się do sygnałów świetlnych

500 zł

0 pkt

 

Warto pamiętać, że w przypadku recydywy, czyli popełnienia tego samego wykroczenia w okresie 2 lat od poprzedniego, na kierowcę zostanie nałożona podwójna kara. Nowy taryfikator mandatów 2022 daje Policji możliwość sumowania mandatów za kilka wykroczeń popełnionych jednocześnie.

Nowy taryfikator mandatów 2022 – punkty karne za wykroczenia

Mandat za wykroczenie drogowe to w większości przypadków nie tylko grzywna pieniężna, ale także kara punktowa. W 2022 roku zajdą spore zmiany również w tym zakresie. W odróżnieniu od taryfikatora mandatów nowelizacja dotycząca punktów karnych zacznie obowiązywać dopiero 17 września 2022 roku. To dobra wiadomość dla kierowców, którzy mają jeszcze kilka miesięcy na przygotowanie się do tych zmian. Niestety nowy taryfikator punktów karnych również będzie bardziej restrykcyjny.

Maksymalna liczba punktów nałożona w trakcie jednej kontroli drogowej wzrośnie z 10 do 15. Nowy taryfikator przewiduje możliwość nałożenia 15 punktów karnych za:

  • nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu wchodzącemu lub znajdującemu się na przejściu dla pieszych,
  • nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu na skrzyżowaniu przez jezdnię drogi, na którą wjeżdża kierujący,
  • wyprzedzanie na przejściu dla pieszych i bezpośrednio przed nim,
  • wyprzedzanie na przejazdach rowerowych i bezpośrednio przed nimi,
  • omijanie pojazdu, który zatrzymał się przed pasami, aby ustąpić pierwszeństwa pieszym,
  • niezatrzymanie pojazdu w celu umożliwienia przejścia przez jezdnię osoby niepełnosprawnej, używającej specjalnego znaku lub osoby o widocznie ograniczonej sprawności ruchowej,
  • przekroczenie dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h (zarówno w obszarze zabudowanym, jak i niezabudowanym),
  • nieustąpienie pierwszeństwa przez kierującego pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną,
  • kierowanie pojazdem w stanie po spożyciu alkoholu lub środka o podobnym działaniu,
  • kierowanie pojazdem w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego,
  • próba uniknięcia kontroli przez niezastosowanie się do sygnału osoby uprawnionej do przeprowadzenia kontroli drogowej, który nakazuje zatrzymanie pojazdu,
  • niezatrzymanie się do kontroli drogowej i ucieczka,
  • spowodowanie wypadku drogowego,
  • sprowadzenie katastrofy w ruchu lądowym.

Zauważalnie wzrosną również kary punktowe za przekraczanie prędkości. Obrazuje to poniższa tabela.

Przekroczenie prędkości

Liczba punktów karnych

od 17 września 2022 roku

do końca 2021 roku

do 10 km/h

0 pkt

0 pkt

od 11 do 15 km/h

3 pkt

2 pkt

od 16 do 20 km/h

3 pkt

2 pkt

od 21 do 25 km/h

6 pkt

4 pkt

od 26 do 30 km/h

6 pkt

4 pkt

od 31 do 40 km/h

10 pkt

6 pkt

od 41 do 50 km/h

13 pkt

8 pkt

od 51 do 60 km/h

15 pkt

10 pkt

od 61 do 70 km/h

15 pkt

10 pkt

o ponad 70 km/h

15 pkt

10 pkt

 

W taryfikatorze punktów karnych obowiązującym od 17 września tego roku pojawią się trzy zupełnie nowe zasady:

  • poszerzenie listy wykroczeń, za które kierowca będzie mógł otrzymać punkty karne,
  • kasowanie punktów karnych z konta kierującego dopiero po 2 latach od zapłacenia mandatu,
  • likwidacja szkoleń organizowanych przez WORD-y, które pozwalały zredukować o 6 liczbę punktów karnych.

Liczba punktów karnych będzie także uwzględniana przez firmy ubezpieczeniowe podczas wyliczania składki OC. W związku z tym kierowcy często przekraczający przepisy zapłacą więcej za ubezpieczenie pojazdu.

Taryfikator mandatów 2022 – najwyższa grzywna za nieprzyjęcie mandatu

Zdarzają się sytuacje, kiedy kierujący odmawia przyjęcia mandatu karnego wymierzonego przez policję. W takim przypadku sprawa jest kierowana do sądu. Według obowiązujących wcześniej przepisów maksymalna wartość grzywny nałożonej w postępowaniu sądowym mogła wynieść 5 000 złotych. Nowy taryfikator 2022 umożliwia sądom karanie kierowców grzywną w wysokości nawet 30 000 złotych.

Maksymalny wymiar kary dotyczy następujących wykroczeń:

  • spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym (Art. 86, par. 1, 1a i 2 Kodeksu wykroczeń), które obejmuje również sytuację, kiedy nie dochodzi do zderzenia pojazdów, ale zdaniem Policji mogło do niego dojść w wyniku zachowania kierującego,
  • nieustąpienie pierwszeństwa pieszym, a przez to stworzenie zagrożenia dla ich zdrowia i życia (Art. 86b, par 1),
  • spowodowanie wypadku podczas prowadzenia pojazdu mechanicznego po użyciu alkoholu lub środka o podobnym działaniu (Art. 87, par. 1),
  • niezastosowanie się do znaku lub sygnału drogowego, sygnału lub polecenia osoby uprawnionej do kierowania ruchem lub do kontroli ruchu drogowego (Art. 92, par 1),
  • niezastosowanie się do ograniczenia prędkości i przekroczenie jej o ponad 30 km/h (Art. 92, par 2),
  • niezastosowanie się do zakazu wyprzedzania (Art. 92b),
  • nieudzielenie pomocy ofierze wypadku przez prowadzącego pojazd, który uczestniczył w wypadku drogowym (Art. 93, par. 1),
  • prowadzenie pojazdu mechanicznego bez wymaganych do tego uprawnień (Art. 94, par. 1),
  • niewskazanie na żądanie uprawnionego organu, komu w oznaczonym czasie został powierzony do kierowania lub używania pojazd mechaniczny (Art. 96, par. 3),
  • objeżdżanie opuszczonych zapór lub półzapór na przejeździe kolejowym, wjeżdżanie na przejazd kolejowy po rozpoczęciu opuszczania zapór i półzapór oraz w sytuacji, kiedy po jego drugiej stronie nie ma miejsca na kontynuowanie jazdy (Art. 97a).

Grzywna 30 000 złotych to oczywiście maksymalny wymiar kary. O jej ostatecznej wysokości decyduje sąd w toku postępowania.

Jak nowy taryfikator mandatów wpłynął na ilość wypadków?

Według statystyk policji, przekazanych Przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, za okres 1-24 stycznia 2022 roku:

  • o 55% spadła liczba przypadków przekroczenia prędkości o ponad 50 km/h w terenie zabudowanym,
  • o 27% spadła liczba przypadków nieprawidłowego wyprzedzania,
  • o 15% spadła liczba przypadków nieustąpienia pierwszeństwa innemu pojazdowi.

W podanym okresie o 5% zmalała liczba ofiar śmiertelnych w stosunku do poprzedniego roku.

To jednak analiza na podstawie danych z jednego, niepełnego miesiąca. Dużo bardziej miarodajne będzie z pewnością porównanie analogicznych statystyk za cały 2021 i 2022 rok. Szczątkowe dane dają jednak powody do ostrożnego optymizmu.